Bệnh thối rễ, lở cổ rễ, chết rạp cây con trên sâm Ngọc Linh do nấm Phytophthora sp. và nấm Fusarium gây nên. Sợi nấm có thể hình thành bào tử hậu trong mô mạch dẫn, bào tử phân sinh hình thành chuỗi, đơn bào.

Triệu chứng ban đầu là các vết chấm nhỏ màu đen ở dưới gốc thân(cổ rễ), sau đó lan rộng quanh cổ rễ. Bệnh diễn tiến nặng làm cho cổ rễ và phần gốc thân sát mặt đất bị teo tóp, thâm đen, thối mục, cây đổ gục và héo chết hoàn toàn(thường gọi là chết rạp cây con). Các mô lá chuyển màu vàng, thân cây bị thối nhũn và gẫy gập, cây tàn lụi héo rũ (một số trường hợp lá có thể vẫn còn màu xanh), cây bị bệnh nặng có thể thối củ. Bệnh phát sinh gây hại chủ yếu ở giai đoạn cây con, đôi khi cũng thấy xuất hiện trên cây sâm 2-3 tuổi (giai đoạn cây con sâm Ngọc Linh có thể bị ghép nhiều loại bệnh: bệnh thối rễ, lở cổ rễ + bệnh thán thư + bệnh đốm vòng).

Trên thực tế sâm Ngọc Linh thường bị bệnh thối rễ, lở cổ rễ ghép với bệnh do tuyến trùng làm cho tỷ lệ chết cây con cao hơn so với các vườn sâm được kiểm soát tốt nguồn bệnh ngay từ giai đoạn xử lý đất trước khi gieo/trồng. Tuyến trùng gây bệnh trên cây sâm Ngọc Linh thường là tuyến trùng nốt sưng (M.incognita). Tuyến trùng xâm nhập vào bộ rễ của cây sâm Ngọc Linh từ giai đoạn cây còn non(cây con), sau đó tạo u sưng trên rễ (nối tiếp nhau hoặc dạng độc lập). Cây sâm bị tuyến trùng tấn công thường có biểu hiện còi cọc, lá vàng úa, chết héo, cây cong queo dị dạng, bộ rễ thối hỏng (do nấm Phytophthora sp. và nấm Fusarium sp. xâm nhiễm).

Tuyến trùng làm sưng rễ cây sâm Ngọc Linh gây tắc nghẽn mạch dẫn của cây

Bệnh thối rễ, lở cổ rễ, chết rạp cây con sâm Ngọc Linh thường phát triển mạnh trong điều kiện độ ẩm cao, mưa nhiều, đất ẩm, nhiệt độ 18-25oC, thời tiết nóng lạnh bất thường. Nguồn nấm bệnh chủ yếu tồn tại trong đất, mùn hữu cơ chưa được xử lý kỹ. Do đó để phòng bệnh chủ động, nhà vườn cần xử lý đất, mùn hữu cơ, xơ dừa trước khi trồng sâm Ngọc Linh, đồng thời quá trình chăm sóc sau gieo/trồng cần chủ động tiêu diệt nguồn bệnh thứ cấp, tránh phát sinh phát triển bệnh.

Sâm Ngọc Linh có thể bị đồng thời nhiều bệnh (bệnh thối rễ, bệnh thán thư, đốm vòng)

Bệnh thối củ sâm Ngọc Linh

Giải pháp phòng trị bệnh thối rễ, lở cổ rễ, chết rạp cây con và tuyến trùng trên sâm Ngọc Linh:

1.Xử lý đất trước khi gieo trồng

Các bước cơ bản xử lý đất trước khi gieo trồng sâm Ngọc Linh:

Bước 1: Tiêu diệt nguồn bệnh trong đất (nấm, vi khuẩn gây bệnh sâm Ngọc Linh)

Dùng 500ml nano Bạc Đồng Super kết hợp 500ml nano Đồng oxyclorua cộng thêm 500-800ml nano Bạc Đồng PAV pha 150lít nước tưới ẩm đất. Tưới 1-2 lần, cách nhau 7-10 ngày/lần (hỗn hợp dung dịch nano cần được tưới ẩm đều đất mặt luống và ngấm xuống tầng đất phía dưới). Sau 5-10 ngày chuyển qua bước 2.

Xử lý đất mùn hữu cơ, xơ dừa trước khi trồng sâm Ngọc Linh

Bước 2: Bổ sung hệ vi sinh có lợi(10 chủng), tăng hàm lượng mùn, chống thối rễ lở cổ rễ và nghẹt rễ sinh lý, ức chế và tiêu diệt nấm bệnh và tuyến trùng giúp cây sâm phát triển ổn định, kháng bệnh tốt, chống ngộ độc cây.

Liều sử dụng như sau: Dùng 5-10 lít chế phẩm Biotech Pro kết hợp với 500ml chế phẩm nano Canxi Super pha với 200-250 lít nước tưới ẩm đất (tưới đều cho 100-200m2 đất trồng sâm Ngọc Linh). Sau 10-15 ngày chuyển sang bước 3.

Bước 3: Trước khi trồng sâm Ngọc Linh 10-15 ngày, dùng 500g hệ vi sinh kháng nấm pha với 80-100 lít nước, tưới ẩm đều cho 100-200m2 đất trồng sâm Ngọc Linh. Hệ vi sinh có tác dụng kháng nấm (lở cổ rễ, chết rạp cây con, thán thư, rỉ sắt, đốm vòng).

Với đất làm bầu hoặc gieo trồng trên khay xử lý tương tự như trên trước khi đóng bầu. Cần xử lý đất trước khi gieo trồng sâm Ngọc Linh từ 1-2,5 tháng.

2.Phòng bệnh thối rễ, lở cổ rễ, chết rạp cây con sau khi gieo hạt sâm Ngọc Linh

Trước thời điểm hạt mọc mầm khỏi mặt đất từ 15-20 ngày: dùng 60-80ml nano Bạc Đồng PAV kết hợp 60-80ml nano Đồng Oxyclorua + 60-80ml nano Bạc Đồng Super pha 20 lít nước phun tưới ẩm toàn bộ bề mặt luống, xử lý 2 lần liên tiếp, cách nhau 7-10 ngày/lần.

Phòng bệnh thối rễ, lở cổ rễ giai đoạn cây con (Sau khi cây nảy mầm, phát triển thân lá): Dùng 30-50ml nano Đồng Oxyclorua kết hợp 40-60ml nano Bạc Đồng Super pha 20 lít nước phun ẩm toàn bộ thân lá gốc, định kỳ 7 ngày/lần.

Sau khi cây mọc mầm 1-1,5 tháng: Dùng 500ml nano AKH Super Plus kết hợp 300-500ml nano Silic SiO2 pha 200-250 lít nước tưới ẩm gốc, tưới định kỳ 15-20 ngày/lần. Có thể kết hợp sử dụng chế phẩm Biotech Pro tưới gốc định kỳ.

TRUNG TÂM PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP CÔNG NGHỆ CAO NANOTECH

Tư vấn kỹ thuật, ứng dụng công nghệ nano trong nông nghiệp:

ThS Phạm Công Khải - Hotline: 0976 804 678 * 0835 99 85 99

Email: nanobacsuper@gmail.com