Nguyên nhân và giải pháp đặc trị bệnh đốm nâu, bệnh bã trầu trên cây chanh dây(chanh leo)
Nguyên nhân gây nên bệnh bã trầu chanh dây (bệnh đốm nâu chanh dây):
Bệnh bã trầu còn gọi là bệnh đốm nâu gây hại cây chanh dây do chủng nấm Alternaria passiflorae gây ra. Bệnh bã trầu (đốm nâu) gây hại trên cả thân, lá và quả. Nấm bệnh phát sinh phát triển mạnh trong điều kiện mưa nhiều, độ ẩm cao do đó trong mùa mưa bệnh bã trầu phát triển và lây lan rất mạnh.
Triệu chứng bệnh bã trầu chanh dây (bệnh đốm nâu):
Trên lá: xuất hiện những vết đốm màu nâu nhỏ hình tròn có kích thước khác nhau. Vết đốm lá lúc đầu có kích thước nhỏ sau đó lớn dần, tâm vết bệnh có màu trắng bạch hoặc nâu nhạt, xung quanh là quầng nâu đỏ gạch.
Trên thân: Vết bệnh hình thon dài, màu nâu đen gần nách lá hoặc gân lá, vết bệnh nằm xung quanh thân cây làm cho cây suy giảm sức sống, chồi non bị héo, quả teo lại và rụng sớm.
Trên quả: Vết bệnh khi mới xuất hiện là những vết đốm nhỏ như mũi kim sau đó phát triển mạnh thành những vết đốm(vòng tròn) có kích thước lớn và lõm sâu, tâm vết bệnh có màu nâu, bề mặt quả bị nhăn nheo lõm xuống rất sâu(chỗ vết bệnh).
Giải pháp phòng trị bệnh bã trầu (bệnh đốm nâu) trên cây chanh dây:
Giải pháp phòng bệnh bã trầu chanh dây:
+ Thường xuyên vệ sinh vườn, cắt tỉa cành tạo thông thoáng, loại bỏ cành yếu, cành gần sát mặt đất.
+ Vào mùa mưa bà con cần có giải pháp tiêu nước nhanh cho vườn.
+ Bón phân cân đối đầy đủ các yếu tố đa trung vi lượng, bổ sung các chế phẩm qua lá có chứa thành phần vi lượng – trung lượng (Si, Ca, Mg, Cu, Fe, Bo, Mo, Co). Bà con nên phun chế phẩm nano AKH super plus định kỳ 10-15 ngày/lần (tăng sức đề kháng cho cây, giúp cây phát triển cân đối, khỏe mạnh).
+ Phòng bệnh bằng cách phun các chế phẩm nano qua thân lá: Dùng 50ml chế phẩm nano đồng oxyclorua kết hợp với 50ml chế phẩm nano bạc đồng plus pha với bình 20 – 25 lít nước định kỳ 7-10-15 ngày phun một lần (tùy điều kiện thời tiết và mức độ nhiễm bệnh trong vùng sản xuất chanh dây, nếu đang có dịch nên phun với khoảng cách dày hơn 7-10 ngày/lần).
Giải pháp trị bệnh bã trầu chanh dây: Khi đã xuất hiện triệu chứng bệnh, bà con phun chế phẩm nano theo liều tấn công theo công thức sau:
Sử dụng 500-1000ml chế phẩm nano bạc đồng plus kết hợp với 500ml chế phẩm nano đồng oxyclorua pha với 200 - 300 lít nước phun đều một lượt qua thân, lá, quả. Phun 2-3 lần liên tiếp, định kỳ 5-7 ngày/lần. Sau khi khỏi bệnh bà con chuyển qua phun công thức phòng bệnh như trên để tiết kiệm chi phí. Với những vườn chưa bị bệnh bã trầu chúng ta nên có giải pháp phun phòng bệnh ngay từ đầu đặc biệt trong điều kiện mưa nhiều, ẩm cao kết hợp cắt tỉa bỏ các nhánh vô hiệu, các tàn dư bệnh, thu gom và tiêu hủy.
Trường hợp vườn chanh dây bị bệnh bã trầu nặng kết hợp với bệnh phấn trắng virus bà con cần phun theo công thức sau đây: Sử dụng 500-800ml chế phẩm nano bạc đồng plus + 500ml chế phẩm nano bạc đồng super (diệt virus cực mạnh) kết hợp với 500ml chế phẩm nano đồng oxyclorua pha với 200 - 300 lít nước phun đều một lượt qua thân, lá, quả. Nên phun 2-3 lần liên tiếp, cách nhau 5 ngày phun một lần.
Thực tế cho thấy khi bà con sử dụng định kỳ thường xuyên liên tục các chế phẩm nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua trên vườn chanh dây sau 1-2 tháng tỷ lệ nhiễm bệnh giảm tời 90-95% và hầu hết các vườn không thấy xuất hiện dịch bệnh. Khi sử dụng các chế phẩm nano trên 2-3 tháng liều lượng sử dụng giảm dần qua đó tiết kiệm chi phí đồng thời nâng cao sản lượng và mẫu mã quả. Đa số các vườn chanh dây thường bị nhiều bệnh trong cùng một thời điểm do đó sử dụng nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua được xem là giải pháp toàn diện nhất, an toàn mà lại hiệu quả kinh tế, không gây ô nhiễm môi trường. Bởi khi kết hợp nano đồng oxyclorua với nano bạc đồng chúng sẽ tạo thành hỗn hợp dung dịch nano đa thành phần, chúng có tác dụng tương tác cộng hưởng lẫn nhau và tiêu diệt được cả nấm, vi khuẩn và virus.
Công dụng cơ bản của chế phẩm nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua đối với trồng trọt
Chế phẩm nano đồng oxyclorua và nano bạc đồng có khả năng tiêu diệt nấm, vi khuẩn và virus gây bệnh trên cây trồng và đất canh tác. Sự kết hợp giữa chế phẩm nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua tạo nên khả năng Phòng và Trị bệnh toàn diện - hiệu quả do chúng có phổ diệt nấm khuẩn gây bệnh trên các nhóm cây trồng là rất rộng tức là có thể phòng trị được nhiều loại bệnh khác nhau trên các nhóm đối tượng cây trồng như: Bệnh ghẻ sẹo, bệnh loét cam, bệnh Greening, bệnh vàng lá thối rễ, bệnh gỉ sắt mắt cua và bệnh xì gôm chảy nhựa mủ gốc thân trên cây có múi (cam, bưởi, chanh); Bệnh đốm trắng thanh long (nấm tắc kè), bệnh thối cành do nấm, bệnh thán thư; Bệnh đốm dầu (bã trầu), đốm xám do nấm, bệnh virus phấn trắng trên cây chanh dây, Bệnh đốm lá do nấm vi khuẩn, bệnh thối nhũn thân trên hoa lan, bệnh đốm dọc vi khuẩn hoa cúc; Bệnh chết nhanh chết chậm trên cây tiêu, bệnh tiêu điên, bệnh gỉ sắt, nấm hồng trên cà phê - cao su. Và một số nhóm bệnh phổ biến khác như bệnh đốm lá, bệnh héo xanh vi khuẩn, bệnh lở cổ rễ, bệnh thán thư, bệnh sương mai, bệnh nấm phấn trắng trên họ bầu bí, bệnh đốm vòng đu đủ và cải bắp, bệnh đạo ôn - bệnh khô vằn trên lúa ngô, bệnh khảm lá xoăn ngọn do virus trên cà chua, đu đủ...
Chế phẩm nano bạc đồng plus, nano đồng oxyclorua thể hiện khả năng diệt nấm khuẩn mạnh-vượt trội và chủ động hơn so với các thuốc BVTV truyền thống. Các hạt nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua có khả năng “nắm bắt” các tế bào vi khuẩn bằng lực hút tĩnh điện. Do vậy khi chúng ở khoảng cách đủ gần các các hạt nano bạc đồng sẽ giải phóng ra các ion dương mang điện tích dương và chúng dễ dàng bám hút lên các tế bào vi khuẩn, nấm bằng lực hút tĩnh điện và tiêu diệt chúng trong thời gian ngắn. Như vậy rõ ràng các hạt nano bạc đồng, nano đồng oxyclorua có khả năng chủ động tiêu diệt vi khuẩn và nấm theo cơ chế đặc thù mà các thuốc bảo vệ thực vật truyền thống không có được điều này.
Nano Đồng oxyclorua và nano bạc đồng plus là dòng sản phẩm sạch không độc hại, không bị bay hơi, khi sử dụng không có mùi sốc khó chịu như các loại thuốc BVTV hóa học độc hại truyền thống (không gây ô nhiễm môi trường), không tồn lưu(dư) các chất hóa học độc hại trên rau, củ, quả sau thu hoạch. Do đó khi sử dụng không cần bảo hộ lao động, không cần cách ly. Khi sử dụng phun/tưới cho cây trồng (kể cả trong trường hợp quá liều lượng) không gây ngộ độc cho bộ rễ, thân, lá của cây trồng và đất canh tác (không làm thoái hóa đất khi sử dụng nhiều lần qua nhiều mùa vụ).
Ngoài ra khi ứng dụng công nghệ nano trong quản lý dịch bệnh trên cây trồng các nhà khoa học còn thấy rằng các hạt Nano bạc đồng, Nano đồng oxyclorua diệt nấm và vi khuẩn theo một cơ chế đặc thù riêng mà không ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của cây trồng (không có tác dụng phụ). Nano bạc đồng plus, nano đồng oxyclorua không gây ra hiện tượng kháng thuốc nên có thể sử dụng thường xuyên qua nhiều mùa vụ mà không cần phải luân phiên thay đổi các thuốc BVTV khác.
Các đặc điểm trên của nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua được xem là vượt trội so với các thuốc BVTV truyền thống (vừa không độc hại, vừa không kháng thuốc lại an toàn khi sử dụng, không gây tồn dư hóa chất độc hại trên nông sản sau thu hoạch). Chính vì vậy mà trong vài năm trở lại đây các vườn Hoa Lan hầu hết đều sử dụng các chế phẩm nano thay thế cho các thuốc hóa học truyền thống do chúng khi phun không độc hại, có thể phun trong nhà (không có mùi sốc độc hại).
Chế phẩm nano bạc đồng plus, nano đồng oxyclorua mang lại Hiệu quả diệt nấm, vi khuẩn, virus toàn diện và tối ưu, giảm thiểu rủi ro trong điều kiện thời tiết bất lợi (mưa, gió). Trong điều mưa nhiều, gió to sẽ làm rửa trôi các loại thuốc bảo vệ thực vật. Chính vì vậy mà nồng độ thuốc không đủ để tiêu diệt nguồn bệnh, điều này làm giảm hiệu lực của thuốc và tăng khả năng kháng thuốc. Trong khi đó các hạt nano đồng oxyclorua, nano bạc đồng có kích thước vô cùng nhỏ bé (chỉ 8-20 nanomet) nên chúng có khả năng bám dính trên kẽ lá rất tốt và lưu dẫn vào các mô bị bệnh trên Thân - Lá - Quả của cây trồng qua đó tiêu diệt nhanh - mạnh các nguồn nấm khuẩn gây bệnh trên cây trồng (các hạt nano tiêu diệt nguồn bệnh chỉ trong thời gian ngắn, giảm thiểu rủi ro trong điều kiện thời tiết bất lợi, chỉ sau khi phun 3-6 tiếng các hạt nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua đã có khả năng tiêu diệt hoàn toàn nấm khuẩn gây bệnh).
Ngoài khả năng diệt nấm khuẩn gây bệnh hại cây trồng thì chế phẩm nano bạc đồng plus còn có tác dụng làm tăng cường khả năng hấp thụ ánh sáng cho bộ lá qua đó nâng cao hiệu suất quang hợp của cây trồng, góp phần làm tăng năng suất, chất lượng và giá trị nông sản. Quang hợp là quá trình chuyển hóa năng lượng “mặt trời” thành năng lượng hóa học “dự trữ” cần thiết cho tất cả sinh vật trên trái đất. Khi cường độ ánh sáng yếu, khả năng hấp thụ ánh sáng vào lá kém do đó hiệu suất quang hợp bị giảm sút (trong khi đó Nano Bạc đồnglàm tăng khả năng hấp thụ ánh sáng qua lá do đó tăng cường hiệu suất quang hợp).
Vậy tại sao sự kết hợp nano Bạc đồng và nano Đồng oxyclorua lại tạo nên sức mạnh diệt nấm khuẩn và virus mạnh mẽ ???
Khi sử dụng kết hợp nano đồng oxyclorua và nano bạc đồng sẽ mang lại hiệu quả diệt nấm, vi khuẩn toàn diện, thời gian cần để diệt nấm khuẩn được rút ngắn (sẽ ít gặp rủi ro khi gặp điều kiện thời tiết bất lợi), hiệu suất nắm bắt và diệt nấm, vi khuẩn của các hạt nano tốt hơn rất nhiều so với sử dụng đơn lẻ đồng thời tiết kiệm chi phí sử dụng nano bạc đồng tới 20-30%. Có được điều này là do Nano đồng oxyclorua trong môi trường tự nhiên có khả năng sinh ra Oxy nguyên tử và Clo nguyên tử siêu hoạt tính. Oxy nguyên tử và Clo nguyên tử có tính oxy hóa cực mạnh chúng sẽ làm tổn thương bề mặt ngoài bào tử nấm, tổn thương cấu trúc màng tế bào vi khuẩn và phá vỡ thành tế bào qua đó tạo điều kiện thuận lợi nhất để các hạt nano bạc - đồng xâm nhập và xuyên qua màng vào bên trong cấu trúc của tế bào vi khuẩn. Khi xâm nhập vào nội bào các hạt nano bạc - đồng ức chế quá trình nhân đôi của ADN( hoặc ARN của virus), vô hiệu hóa các enzym quan trọng và làm cho vi khuẩn(hoặc virus) không tạo ra được năng lượng duy trì sức sống. Vì thế mà vi khuẩn, nấm, virus sẽ bị tiêu diệt trong thời gian ngắn, không cho chúng có cơ hội lây lan và phát triển thành dịch bệnh gây hại cây trồng trên diện rộng. Do vậy có thể nói sự kết hợp giữa nano bạc đồng plus và nano đồng oxyclorua sẽ tạo ra tính "cộng hưởng" vô cùng lớn, tạo nên sức mạnh diệt nấm khuẩn gây bệnh sâu - rộng và triệt để hơn. Ngoài ra khi sử dụng kết hợp nano bạc đồng plus kết hợp với nano đồng oxyclorua sẽ tiêu diệt được đồng thời bệnh do cả nấm và vi khuẩn gây hại. Vì trên thực tế trong cùng một thời điểm triệu chứng bệnh của cây trồng có thể do cả nấm và vi khuẩn gây hại (thậm chí có cả virus). Chúng phát triển đồng thời hoặc xen kẽ nhau, chúng tương tác hỗ trợ cho nhau và gây bệnh trên cây trồng ở mức độ nguy hiểm và khó kiểm soát hơn. Có thể dẫn chứng ví dụ một số trường hợp như:
Trên cây có múi (cam, bưởi, chanh) nhiều trường hợp chúng ta phát hiện thấy trong cùng một thời điểm xuất hiện cả triệu chứng của bệnh ghẻ sẹo trên lá và quả do nấm Elsinoe fawcetti gây ra đồng thời bệnh loét cam do vi khuẩn Xanthomonas Citri gây ra cũng phát triển mạnh mẽ khiến cho việc trị bệnh của bà con gặp rất nhiều khó khăn. Trrường hợp này rõ ràng để trị bệnh hiệu quả chúng ta cần phải sử dụng cả thuốc trị nấm và vi khuẩn. Một số vườn cam còn thấy xuất hiện đồng thời cả bệnh Greening - vàng lá gân xanh và bệnh loét cam vi khuẩn. Trong trường hợp này bà con cần sử dụng 3 nhóm thuốc: thuốc trị vi khuẩn, virus và côn trùng chích hút mới đem lại hiệu quả.
Trên cây rau hoa màu (cà chua, ớt, bắp cải, súp lơ, họ bầu bí,..) thời kỳ cây con thường bị nhiễm bệnh vàng lá thối rễ, lở cổ rễ (bệnh chết rạp cây con) do nấm Fusarium sp.; nấm Rhizoctonia solani; nấm Phytophothora sp(nhiễm đồng thời nhiều loại nấm gây bệnh khác nhau).
Trên cây chanh dây, trong cùng một thời điểm có thể nhiễm 2 - 3 nhóm bệnh khác nhau như đốm dầu (bệnh bã trầu), bệnh quăn lá khảm lá do virus (còn gọi là phấn trắng quả), bệnh đốm xám do nấm...
Như vậy trong điều kiện tự nhiên ngoài đồng ruộng khả năng phát sinh, phát triển của nấm, vi khuẩn gây bệnh diễn biến rất phức tạp. Cùng một thời điểm cây trồng có thể bị tấn công bởi nhiều nhóm vi sinh vật đơn bào gây bệnh. Trong khi đó hiện nay bà con hầu hết đều làm theo kinh nghiệm và tập quán sản xuất: khi cây trồng bị bệnh đa số bà con nông dân chưa biết phân biệt bệnh do nấm hay vi khuẩn do đó dẫn đến lựa chọn sai thuốc (bệnh do vi khuẩn mà chọn thuốc trị nấm thì không đem lại hiệu quả). Mặt khác các thuốc trị vi khuẩn trên thị trường hiện nay cũng kém hiệu quả do thường bị quen thuốc (nhờn thuốc) hoặc số lượng không nhiều để bà con lựa chọn. Do vậy giải pháp toàn diện và hiệu quả nhất đó là kết hợp giữa 2 loại nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua phun qua lá kết hợp với tưới gốc định kỳ theo các thời kỳ sinh trưởng và phát triển của cây trồng (tiêu diệt đồng thời cả nấm và vi khuẩn gây bệnh, ức chế kìm hãm quá trình phát triển của virus gây bệnh).
Ngoài ra các chế phẩm nano khi phun/tưới cho cây trồng thường chỉ cần sử dụng với hàm lượng rất nhỏ (lượng sử dụng rất nhỏ) đã mang lại hiệu quả cao hơn rất nhiều so với các thuốc hóa học truyền thống. Điều này làm giảm tối đa tình trạng ngộ độc thuốc đối với cây trồng đồng thời không gây tồn dư các chất hóa học độc hại trên nông sản từ việc phun/tưới thuốc trị bệnh cho cây trồng.
Trong nhiều trường hợp, xét trên một số bệnh do virus gây ra thì sự kết hợp giữa nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua còn mang lại hiệu quả phòng và trị bệnh do virus gây ra rất hiệu quả do chúng có khả năng ức chế sự nhân lên của ARN virus(chẳng hạn bệnh virus khảm lá, xoăn ngọn, chùn ngọn).
Như vậy có thể nói khi sử dụng nano bạc đồng plus, nano đồng oxyclorua mang lại hiệu quả phòng và đặc trị nấm, vi khuẩn và virus gây bệnh trên cây trồng một cách toàn diện, phổ diệt nấm khuẩn rộng hơn, hiệu quả nhanh và tác dụng mạnh, giảm chi phí công chăm sóc và nâng cao chất lượng nông sản sau thu hoạch, tạo ra dòng nông sản sạch an toàn cho người tiêu dùng.
Phần 2: Một số vấn đề cần biết khi sử dụng các sản phẩm nano ứng dụng trong sản xuất nông nghiệp
Chúng ta cần phân biệt nano bạc đồng hợp kim với nano bạc đơn chất (dạng nano hợp kim giữa bạc và đồng - gọi tắt là nano bạc đồng. Nano bạc đơn chất gọi tắt là nano bạc).
Dung dịch Nano bạc chỉ bao gồm các hạt nano bạc phân bố trong dung dịch (có nước và pH phù hợp, môi trường là hệ phân tán). Trong khi đó Dung dịch nano hợp kim Bạc - Đồng bao gồm các hạt nano hợp kim bạc đồng (Ag-Cu) phân bố đều trong các chất biến tính bề mặt, có tác dụng diệt khuẩn và diệt nấm gây bệnh trên cây trồng, vật nuôi nói chung. Đặc trưng cơ bản của dung dịch nano hợp kim Ag-Cu này là các Vi Khuẩn có hại gây bệnh trên cây trồng được diệt bởi Nano Bạc, còn Nấm gây bệnh trên cây trồng được diệt bởi các hạt Nano Đồng. Do đó nano hợp kim bạc đồng có khả năng diệt cả vi khuẩn và nấm gây bệnh (hiệu lực cao hơn so với nano bạc, nano đồng đơn thuần).
Thực tế cho thấy khi sử dụng trên cây trồng, hiệu quả diệt nấm khuẩn của nano bạc là kém hơn rất nhiều so với nano hợp kim bạc đồng. Do nano bạc khi sử dụng phun qua lá thường bị oxy hóa nhanh tạo thành Bạc Oxit (Ag2O) do đó khả năng diệt nấm khuẩn giảm đi rất nhiều, ngoài ra nano bạc chỉ có khả năng diệt được một số loài vi khuẩn có thành tế bào mỏng, trong khi đó nano hợp kim bạc đồng gần như rất ít bị ảnh hưởng bởi điều kiện tự nhiên, hơn nữa sự kết hợp giữa nano bạc đồng hợp kim với nano silic siêu hoạt tính sẽ tạo nên tính cộng hưởng tiêu diệt mạnh các chủng virus và vi khuẩn kháng thuốc (nano bạc chủ yếu được sử dụng trong chăn nuôi thủy sản). Do đó sử dụng nano bạc đồng hợp kim phun cho cây trồng mang lại hiệu quả toàn diện hơn so nano Bạc.
Chính vì vậy giá thành để sản xuất thành phẩm chế phẩm nano bạc đơn chất là thấp hơn (rẻ hơn) so với nano bạc đồng hợp kim. Cần lưu ý thêm hiệu ứng màu sắc của nano bạc đồng khác với hiệu ứng màu của nano bạc.
Hiện nay với nano bạc đồng hợp kim chúng tôi nghiên cứu và sản xuất chia ra thành 2 loại: Thứ nhất là nano bạc đồng plus nồng độ 1600ppm. Thứ hai nano bạc đồng super nồng độ 2000ppm có thêm thành phần nano silic 5000ppm. Nano bạc đồng super có tác dụng mạnh trong việc tiêu diệt virus và vi khuẩn kháng thuốc do đó khi sử dụng trị bệnh virus phấn trắng bà con nên kết hợp thêm nano bạc đồng super.
TRUNG TÂM PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP CÔNG NGHỆ CAO NANOTECH
Tư vấn kỹ thuật, ứng dụng công nghệ nano trong nông nghiệp:
ThS Phạm Công Khải - Hotline: 0976 804 678 * 0835 99 85 99
Email: nanobacsuper@gmail.com
Viết bình luận: