Kỹ thuật trồng mắc ca (đào hố, bón phân, bố trí trồng xen, kỹ thuật trồng)
Phần 1: Khoảng cách, mật độ trồng và các phương pháp bố trí trồng xen các dòng mắc ca
1.1 Khoảng cách và mật độ trồng (trồng thuần)
Mật độ trồng thuần phụ thuộc vào chất đất, độ dốc và điều kiện khí hậu sinh thái từng vùng. Có thể trồng với các khoảng cách và mật độ sau: 4x6m, 4x5m, 6x6m; 5x6m, 5x7m. Những nơi đất tốt, điều kiện sinh thái phù hợp với mắc ca nên trồng với mật độ 4-5m x 6m(cây cách cây 4-5m, hàng cách hàng 6m), tương đương mật độ trồng thuần 330-400cây/ha (với hệ số trồng tối ưu k bằng 1).
1.2 Phương pháp bố trí trồng xen các dòng mắc ca
Tùy diện tích mỗi phân khu mà ta lựa chọn số lượng các dòng mắc ca trồng xen với nhau. Diện tích trồng càng lớn thì số lượng dòng mắc ca lựa chọn trồng xen càng tăng và ngược lại.
Lợi ích của việc trồng xen các dòng mắc ca với nhau:
+ Tạo sự đa dạng sinh học trong quần thể, hạn chế thoái hóa giống.
+ Do mỗi dòng có nguồn gốc gen khác nhau nên sẽ tạo ra sự lai xa giữa các dòng do đó về lâu dài sẽ tạo ra ưu thế lai qua đó cho năng suất chất lượng quả tốt hơn qua từng năm.
+ Trồng xen làm tăng tỷ lệ thụ phấn chéo giữa các dòng qua đó nâng cao tỷ lệ đậu quả, hạn chế rụng quả sinh lý, duy trì sự phát triển ổn định sinh trưởng sinh thực của các dòng mắc ca.
+ Giảm thiểu rủi ro mất mùa do các điều kiện bất thuận từ thời tiết khí hậu. Việc trồng xen đa dạng nhiều dòng giúp thời gian thụ phấn kéo dài hơn, tăng tỷ lệ đậu quả.
Phương pháp bố trí trồng xen các dòng mắc ca trên cùng một phân khu diện tích: tỷ lệ 2-1-3 hoặc 2-2-1-4 hoặc 2-2-1-5,...
Phần 2: Kỹ thuật đào hố, bón phân lót trước khi trồng
Trên đất dốc, cần phải cắt băng tạo đường đồng mức, thuận lợi cho quá trình trồng và chăm sóc. Các băng được thiết kế ổn định, hạn chế xói hoặc sạt lở băng, chiều rộng băng 2,8 – 3,2m, lưu ý không nên để phần taluy dương có độ dốc quá lớn.
Cần có các giải pháp hạn chế xói lở, sạt băng. Hiện tượng sạt băng, lở băng do 2 nguyên nhân: Thứ nhất khi cắt băng có quá nhiều đất mượn, thứ 2 là do nước mưa chảy ngầm dẫn đến hiện tượng sạt băng, lở băng. Vì vậy khi cắt băng, làm đường đồng mức nên thiết kế mặt băng có xu hướng nghiêng vào phía bên trong của taluy dương, đồng thời phía dưới chân taluy dương cần đào rãnh nhỏ (20-30x 20x30cm). Mục đích khi có mưa, nước sẽ dồn vào phía trong chân taluy dương và thoát theo đường mương dưới chân taluy dương đó. Ngoài ra cần tạo thảm thực vật đủ dày trên taluy dương giảm xói mòn đất, hạn chế dòng chảy qua đó giảm hiện tượng sạt băng.
Đào hố: trước khi trồng 30-45 ngày tiến hành đào hố và bón phân lót, đào hố với kích thước 60-70cm x 60-70cm x 60-70cm. Lưu ý độ sâu hố trồng phụ thuộc vào tính chất đất, nếu đất có thành phần cơ giới nhẹ, tỷ lệ cát cao nên đào nông 40-50cm, hố sau khi đảo phân lót để ít nhất 30-45 ngày mới tiến hành trồng (hạn chế lún sụt và tụt bầu cây sau khi trồng).
Phân bón lót: Sử dụng 15-25kg phân hữu cơ hoai mục trộn đều với 40-45cm đất mặt phía trên hố, phía dưới trộn đều đất đáy hố với vôi bột(0,5kg/hố). Khi lấp hố nên tạo thành mô nổi cao hơn so với đất mặt xung quanh 10-20cm, rộng 50-60cm, sau đó cắm cọc giữa tâm hố, để ít nhất 20-30 ngày mới tiến hành trồng đại trà.
Lưu ý: mô nổi cao hay thấp phụ thuộc vào tính chất đất, lượng phân hữu cơ bón lót và điều kiện tưới tiêu cho cây giai đoạn sau trồng.
Phần 3: Kỹ thuật trồng mắc ca
Bước 1: xác định vị trí đặt bầu cây
Tại tâm hố (vị trí cắm cọc trước đó), dùng cuốc đào một hố nhỏ có kích thước lớn hơn bầu cây (rộng 30-40cm, sâu 25-30cm).
Bước 2: Loại bỏ túi bầu và đặt bầu cây vào tâm hố đã đào ở bước 1
Sử dụng dao sắc cắt đáy túi bầu với vết cắt ngọt và gọn đồng thời tiến hành rạch nhẹ nhàng theo chiều dọc bầu cây để loại bỏ túi bầu trước khi đặt cây giống vào hố trồng. Khi trồng nên đặt bầu cây sao cho mặt bầu (cổ rễ) cao hơn so với đất mặt xung quanh từ 3-4cm, chú ý đặt bầu cây nhẹ nhàng và vuông góc với mặt đất, tránh làm vỡ bầu. Mắc ca có bộ rễ tơ, rễ mặt phát triển tập trung chủ yếu ở tầng đất 2-25cm do đó không nên đặt bầu cây quá sâu, có thể gây nghẹt rễ trong điều kiện yếm khí, khiến cho cây còi cọc chậm phát triển, hiệu suất sử dụng phân bón thấp. Việc đặt bầu cây cao, trồng nổi giúp bộ rễ phát triển thuận lợi tuy nhiên cần phải chủ động khâu duy trì độ ẩm đất, tưới nước định kỳ cho cây sau khi trồng. Lưu ý đối với đất có thành phần cơ giới nhẹ (tỷ lệ đất cát cao), không nên đặt bầu cây quá sâu, chống lún sụt – tụt bầu cây sau trồng.
Bước 3: lấp đất phủ kín bầu cây, ổn định bầu cây
Sau khi đặt bầu cây đúng yêu cầu kỹ thuật(bước 2), dùng đất mặt xung quanh phủ kín bầu cây, không để hở cổ rễ. Giữ cây ổn định cần phải dùng tay hoặc chân nén chặt đất xung quanh bầu, tuy nhiên không tác động lực trực tiếp lên bầu cây, tránh làm vỡ hoặc biến dạng bầu cây. Tiếp theo dùng cuốc cào đất mặt xung quanh hướng vào bầu cây, tạo 1 vòng tròn nổi nhô cao hơn so với mặt đất xung quanh 5-10cm, đường kính 60cm (mục đích khi tưới nước hoặc mưa tránh bị úng nước, gây thối rễ, lở cổ rễ và hở bầu).
Bước 4: Cắm cọc ổn định thân trên của cây, chống nghiêng cây, ổn định cổ rễ, hạn chế tình trạng nong cổ rễ (cọc cắm cố định thân trên của cây mắc ca cần kiểm tra thường xuyên, cọc và thân cần phải được cố định bằng dây mềm, duy trì ít nhất 1 năm sau khi trồng).
Lưu ý chung trong quá trình trồng cây:
+ Những vùng có điều kiện chủ động về nước tưới, đất có hàm lượng hữu cơ cao nên tiến hành trồng nổi, tức là phần cổ rễ(mặt bầu) có thể đặt cao hơn so với đất mặt xung quanh 3-4cm. Tuy nhiên những vùng có điều kiện tưới tiêu khó khăn, nguồn nước tưới không chủ động thì nên đặt bầu cây thấp hơn so với đất mặt xung quanh 2-4cm.
+ Đối với đất cát, đất có thành phần cơ giới nhẹ, đất có tỷ lệ lún sụt cao nên đặt bầu cây sao cho cổ rễ(mặt bầu) bằng hoặc cao hơn đất mặt xung quanh 2-4cm.
+ Khi lấp đất phải phủ kín phủ bầu, nén đều và ổn định đất xung quanh bầu, không tác động lực trực tiếp vào bầu cây, tạo mô nổi đường kính 50-60 cm xung quanh gốc cây, chủ động nưới tưới sau khi trồng, không để cây thiếu nước.
Phần 4: Giải pháp xử lý sụt lún, tụt bầu cây sau khi trồng trên đất có thành phần cơ giới nhẹ(tỷ lệ cát cao)
Mức độ sụt lún, tụt bầu cây sau trồng phụ thuộc vào chất đất (tính chất lý hóa sinh của đất), sụt lún cây ảnh hưởng đến sinh trưởng phát triển của cây, ảnh hưởng đến chức năng sinh lý của bộ rễ. Đối với đất cát, đất có thành phần cơ giới nhẹ, hiện tượng lún sau trồng có thể lên tới 10-20cm. Do đó để hạn chế tình trạng sụt lún bầu cây sau trồng chúng ta cần thực hiện đồng bộ các giải pháp sau:
Thứ nhất: Với đất cát, đất có thành phần cơ giới nhẹ nên đào hố nông (40-50cm), tránh đào hố quá sâu.
Thứ hai: Nên đào hố, chuẩn bị hố 30-45 ngày trước khi trồng. Khi lấp hố nên tạo mô nổi cao hơn so với đất mặt xung quanh 15-20cm (mô nổi cao hay thấp tùy tính chất đất), lấp hố xong để ít nhất 20-30 ngày mới tiến hành trồng. Khi trồng cần đặt bầu cao hơn so với đất mặt xung quanh 2-4cm, đồng thời nén chặt đất xung quanh bầu cây, tuy nhiên không tác động trực tiếp lực ép nén vào bầu cây, tránh vỡ hoặc biến dạng bầu cây.
Thứ ba: Sau khi trồng cây, sử dụng các biện pháp tưới thúc rễ, giúp bộ rễ phát triển cân đối, khỏe mạnh ngay giai đoạn sau trồng, chống bó rễ, nghẹt rễ. Qua đó ổn định kết cấu đất xung quanh bầu cây, hạn chế tụt bầu cây. Cụ thể: sau khi trồng 5-10 ngày, dùng 500ml chế phẩm nano AKH Super Plus pha 200-250 lít nước tưới ẩm gốc, tưới 2 lần, cách nhau 7-10 ngày/lần.
Tư vấn kỹ thuật, giải pháp ứng dụng công nghệ nano sinh học trên cây mắc ca
ThS Phạm Công Khải - Hotline: 0976 804 678 * 0835 99 85 99
Email: chuyengianongnghiep24h@gmail.com
Viết bình luận: