Tổng quan về Bệnh hại sâm Ngọc Linh

Sâm Ngọc Linh thường bị nhiễm nhiều nhóm bệnh do Nấm và Vi khuẩn gây hại trên thân, lá, hoa, quả, củ: Bệnh thán thư, bệnh gỉ sắt, bệnh đốm vòng, bệnh thối thân, bệnh thối rễ vàng lá, bệnh thối củ, bệnh cháy lá (cháy từ mép lá, chót lá trở vào và gây rụng lá tuỳ mức độ bệnh nặng hay nhẹ), bệnh héo xanh vi khuẩn. Các chủng nấm khuẩn thường tồn tại trong đất và giá thể hữu cơ, chỉ chờ cơ hội thuận lợi chúng sẽ phát sinh phát triển mạnh và gây bệnh.  Trong vườn sâm, nếu có nguồn gây bệnh ban đầu, chúng có thể lây nhiễm chéo từ cây bị bệnh sang cây khoẻ, mức độ lây nhiễm phụ thuộc vào nhiệt độ, độ ẩm(lượng mưa). Do đó cần xử lý đất và giá thể hữu cơ trước khi trồng sâm và chủ động các biện pháp quản lý, phòng trị sâu bệnh tổng hợp, không nên để nấm khuẩn phát triển mạnh, hãy kiểm soát nấm khuẩn không cho chúng phát triển quá phát.

Sau đây chúng tôi xin giới thiệu quy trình xử lý đất trước khi trồng sâm NL và quy trình chăm sóc, quản lý sâu bệnh hại sâm Ngọc Linh đạt hiệu quả tối ưu, đã được nhiều công ty, nhà vườn triển khai ứng dụng công nghệ nano trong quá trình chăm sóc cây sâm Ngọc Linh từ 2017 đến nay tại Điện Biên, Lai Châu, Quảng Nam, Kon Tum.

Trung tâm nghiên cứu và phát triển nông nghiệp công nghệ cao Nanotech đã nghiên cứu ứng dụng công nghệ nano trong quá trình trồng và chăm sóc cây sâm Ngọc Linh từ 2016, đã triển khai thực nghiệm tại nhiều vườn sâm Ngọc Linh từ 2017, bước đầu cho kết quả tốt: “ cây phát triển ổn định, tỷ lệ nảy mẩm của hạt cao, giảm tối đa tỷ lệ chết cây sau 3 năm, phòng trị bệnh chủ động trên cây sâm, giảm thiệt hại kinh tế cho người trồng sâm Ngọc Linh”.

ThS Phạm Công Khải - 0976 804 678 (nghiên cứu, thống kê giai đoạn 2017-2021)

Phần 1: Quy trình xử lý đất trước khi trồng sâm Ngọc Linh

Bước 1: Chuẩn bị đất trồng và giá thể hữu cơ. Giá thể hữu cơ cần được ủ với chế phẩm Biotech (dùng 5 lít chế phẩm Biotech pha với lượng nước vừa đủ và phun ẩm đều cho 1m³ giá thể hữu cơ, xử lý 1-2 lần, cách nhau 15-20 ngày/lầ. Giá thể hữu cơ cần được ủ trong thời gian ít nhất 30-45 ngày).

Bước 2: Phối trộn đất và giá thể hữu cơ theo tỷ lệ 7/3. Sau đó dùng 500ml nano Bạc Đồng super kết hợp 500ml nano Đồng Oxycloura pha với 80-100 lít nước phun ẩm lên đất trồng (hỗn hợp dung dịch nano cần phải trộn đều với đất trồng). Sau đó để 5-7 ngày tiếp tục triển khai bước 3.

Bước 3: Dùng 2 lít chế phẩm Biotech pha với 50-100 lít nước tưới ẩm đất, tưới 1-2 lần, cách nhau 7-15 ngày/lần.

Chú ý: Trước khi trồng sâm Ngọc Linh cần phải có thời gian chuẩn bị đất và giá thể mùn hữu cơ, ít nhất cần chuẩn bị trước 1,5-2 tháng trước khi trồng. Xử lý đúng 3 bước như trên giúp tiêu diệt nguồn bệnh có trong đất trồng và giá thể hữu cơ, tạo điều kiện thuận lợi cho cây sâm sinh trưởng phát triển ổn định.

Một số vườn sâm sử dụng bộ chế phẩm nano đúng hướng dẫn quy trình (tại Nam Trà My, Quảng Nam):

Phần 2: Quy trình phòng trị bệnh tổng hợp cho cây sâm Ngọc Linh ứng dụng công nghệ nano tiên tiến

Quá trình chăm sóc cây sâm Ngọc Linh, tốt nhất không nên để cây bị nhiễm bệnh. Khi cây bị nhiễm bệnh (bệnh gỉ sắt, thán thư, đốm vòng, thối rễ-lở cổ rễ, thối thân), tuỳ mức độ bệnh nặng hay nhẹ có thể gây rụng lá ảnh hưởng đến sức sinh trưởng của cây, khiển cho cây còi cọc chậm phát triển.

Do đó để cây sâm Ngọc Linh phát triển ổn định, cây khoẻ mạnh, tỷ lệ nhiễm bệnh thấp, cây nhanh cho ra hoa, trong quá trình chăm sóc cần quan tâm đến 4 vấn đề sau:

Một là: Bổ sung dinh dưỡng định kỳ, cân đối, đầy đủ, phù hợp với nhu cầu dinh dưỡng của cây ở từng thời kỳ (sử dụng chế phẩm nano AKH Super Plus, nano Canxi Super, Nano Silic SiO2). Việc bổ sung dinh dưỡng cho cây định kỳ, cân đối giúp cây phát triển khoẻ mạnh, tăng sức đề kháng, giảm tỷ lệ nhiễm bệnh.

Hai là: Tiêu diệt nguồn bệnh ngay khi khởi phát ở giai đoạn sớm, kiểm soát nấm khuẩn chủ động, không cho nấm khuẩn có cơ hội xâm nhiễm vào cây (rễ, thân, lá). Đây chính là các biện pháp phòng bệnh chủ động từ xa ứng dụng công nghệ nano tiên tiến. Chế phẩm nano Bạc Đồng Super/Plus/Hợp kim và nano Đồng oxyclorua có tác dụng tiêu diệt nấm, vi khuẩn gây bệnh theo cơ chế an toàn, không gây ngộ độc cây, không có tác dụng phụ, an toàn khi sử dụng, chống kháng thuốc tốt nên có thể sử dụng định kỳ thường xuyên lâu dài. Việc sử dụng bộ chế phẩm nano bạc đồng super, nano bạc đồng hợp kim, nano bạc đồng plus, nano Đồng oxyclorua là giải pháp phòng bệnh toàn diện cho cây sâm Ngọc Linh, hạn chế thiệt hại kinh tế do nấm bệnh gây ra.

Ba là: Bổ sung đa dạng các chủng vi sinh vật có lợi, tăng hiệu quả hấp thu dinh dưỡng cho bộ rễ, chống nghẹt rễ, thối rễ, ức chế các chủng vi sinh vật gây bệnh (sử dụng chế phẩm Biotech).

Bốn là: Thường xuyên kiểm tra, rà soát phát hiện sớm cây bị bệnh, qua đó có chế độ chăm sóc đặc biệt với mục tiêu trị bệnh và phục hồi cây, chống lây lan diện rộng.

2.1 Quy trình phòng bệnh tổng hợp cho cây sâm Ngọc Linh

Với mục tiêu không để cây sâm bị bệnh hoặc nếu có thì tỷ lệ bệnh là thấp nhất. Chúng ta cần triển khai phun kết hợp tưới gốc định kỳ bộ chế phẩm nano được thiết kế chuyên dùng cho cây sâm Ngọc Linh. Cụ thể như sau:

2.1.1 Phun thân lá định kỳ phòng bệnh tổng hợp cho cây sâm Ngọc Linh

Phun thân lá định kỳ cho sâm Ngọc Linh nhằm bảo vệ thân lá khỏi các tác nhân gây bệnh (nấm, vi khuẩn). Có 2 công thức phun được sử dụng, tuỳ vào tuổi cây, trạng thái thành thục của lá (tuổi lá) và điều kiện thời tiết thực tế tại thời điểm phun để ta lựa chọn liều lượng phun sao cho phù hợp:

Công thức phun phòng bệnh 1(CT1):

Công thức 1 thường được sử dụng cho cây sâm non (tuổi nhỏ), hoặc cây sâm có bộ lá đang trong thời kỳ mới phát triển (là còn non, tuổi lá 1-2 tháng). Liều lượng sử dụng như sau: Dùng 40-50ml chế phẩm nano Bạc Đồng Super kết hợp 35-40ml nano Đồng oxyclorua cộng thêm 20-40ml nano Bạc Đồng Plus pha với 20 lít nước phun ướt đẫm, phun kỹ lên thân lá, định kỳ 7-10 ngày/lần.

Công thức phun phòng bệnh 2(CT2):

Công thức 2 thường được sử dụng đối với cây sâm tuổi lớn, cây sâm có bộ lá đã phát triển thành thục (có bộ lá già), đã qua giai đoạn lá non. Liều sử dụng như sau: Dùng 60-70ml chế phẩm nano Bạc Đồng Super kết hợp 60-70ml nano Đồng oxyclorua cộng thêm 20-40ml nano Bạc Đồng hợp kim pha với 20 lít nước phun ướt đẫm, phun kỹ lên thân lá, định kỳ 7-10 ngày/lần.

Lưu ý: Có thể tăng giảm liều lượng sử dụng chế phẩm nano Đồng Oxyclorua, nano Bạc Đồng hợp kim tuỳ vào tuổi cây, điều kiện thực tế thời tiết và diễn tiến của nấm bệnh. Việc tăng liều lượng sử dụng chế phẩm nano Đồng oxyclorua, nano Bạc Đồng hợp kim cho hiệu quả diệt nấm bệnh nhanh và mạnh hơn. Tuy nhiên trong điều kiện nắng nóng, nhiệt độ cao nếu sử dụng quá liều lượng có thể bị xoăn lá nhẹ, nặng thì cháy mép lá (cây có thể hồi phục theo thời gian). Chính vì vậy trong các trường hợp bắt buộc phải phun/tưới ở liều cao (trị bệnh thân, gốc), ta nên phun tưới toàn bộ thân lá, gốc, rễ, củ nhưng sau đó có thể dùng nước phun rửa lá ngay sau đó.

2.1.2 Tưới gốc phòng bệnh định kỳ cho cây sâm Ngọc Linh

Sâm Ngọc Linh có thể bị nấm khuẩn tấn công bộ rễ và củ gây nên bệnh thối rễ vàng lá, thối củ, héo xanh, héo rũ. Do đó cần định kỳ phòng bệnh bằng công thức tưới sau:

Tưới gốc phòng bệnh cho cây sâm Ngọc Linh (CT1): Dùng 600-800ml nano Bạc Đồng Plus kết hợp 600-800ml nano Bạc Đồng Super cộng thêm 200-400ml nano Đồng Oxyclorua pha với 200 lít nước tưới ẩm gốc, tưới duy trì định kỳ 7-10 ngày/lần (tuỳ điều kiện thời tiết). Công thức 1 được sử dụng cho cây sâm non, sâm tuổi nhỏ, sâm mới phát triển 1-3 tháng tuổi. Tuy nhiên quá trình sử dụng công thức 1 nếu không đáp ứng được yêu cầu phòng bệnh (hiệu quả phòng bệnh thấp, cây vẫn bị bệnh ở một tỷ lệ nào đó) thì chuyển sang sử dụng công thức 2 và công thức 3 dưới đây.

Tưới gốc phòng bệnh cho cây sâm Ngọc Linh (CT2): Dùng 500-800ml nano Bạc Đồng super kết hợp 500-800ml nano Đồng oxyclorua pha với 200 lít nước tưới ẩm gốc, tưới duy trì định kỳ 7-10 ngày/lần (tuỳ điều kiện thời tiết).

Tưới gốc phòng bệnh cho cây sâm Ngọc Linh (CT3): Dùng 500-600ml nano Bạc Đồng hợp kim kết hợp 200-300ml nano Đồng oxyclorua pha với 200 lít nước tưới ẩm gốc, tưới duy trì định kỳ 7-10 ngày/lần (tuỳ điều kiện thời tiết).

Lưu ý khi tưới gốc:

+ Riêng công thức 1 dùng cho cây sâm non, cây tuổi nhỏ. Công thức 2 và công thức 3 sử dụng phổ biến và sử dụng xen kẽ nhau, đặc biệt công thức 3 tưới định kỳ có tác dụng chống thối rễ, lở cổ rễ, chống thối củ rất hiệu quả. Tưới định kỳ chế phẩm nano bạc đồng super, nano bạc đồng hợp kim, nano đồng oxyclorua, chế phẩm Biotech giúp cây sâm khoẻ mạnh, sinh trưởng tốt, nâng cao sức chống chịu, hạn chế bệnh nấm thối rễ vàng lá - lở cổ rễ, chống chết rạp cây con và bệnh héo xanh.

+ Định kỳ 20-30 ngày nên tưới bổ sung chế phẩm Biotech 1 lần, với liều lượng 1 lít pha 40-50 lít nước tưới ẩm gốc (tưới cách chế phẩm nano bạc đồng, nano đồng oxyclorua 5-7 ngày).

Bổ sung hệ vi sinh có lợi, ức chế các chủng nấm có hại, bảo vệ bộ rễ cây sâm Ngọc Linh: Quá trình chăm sóc sâm Ngọc Linh nên sử dụng định kỳ chế phẩm Biotech, ít nhất mỗi tháng 1 lần. Sau khi tưới bộ chế phẩm nano bạc đồng, nano đồng oxyclorua từ 5-7 ngày nên sử dụng chế phẩm Biotech. Liều dùng như sau: Dùng 1lít chế phẩm Biotech pha 40-50 lít nước tưới ẩm đất(tưới gốc).

2.1.3 Bổ sung dinh dưỡng, tăng sức đề kháng cho cây, giúp cây phát triển ổn định, bền vững (sử dụng nano AKH Super Plus, nano Canxi Super và nano Silic).

Việc bổ sung dinh dưỡng cân đối, đầy đủ cho cây sâm NL trong quá trình chăm sóc giúp cây phát triển ổn định, nâng cao sức đề kháng, hạn chế nấm khuẩn gây bệnh. Cách sử dụng như sau:

Tưới gốc định kỳ, bổ sung dinh dưỡng cho cây sâm Ngọc Linh:

+ Sử dụng chế phẩm nano AKH Super Plus: Dùng 500ml chế phẩm nano AKH Super Plus pha với 200-280 lít nước tưới ẩm đều lên đất, định kỳ 10-15 ngày/lần (theo tỷ lệ 2-2,3ml chế phẩm pha với 1 lít nước). Chế phẩm nano AKH Super Plus cung cấp đầy đủ các nhóm dinh dưỡng thiết yếu, giúp cây sâm NL phát triển ổn định, khoẻ mạnh. Chế phẩm nano AKH có chứa các thành phần dinh dưỡng dạng nano dễ hấp thu, độ an toàn cao, không bị ngộ độc như các dạng phân bón truyền thống. Nên tưới định kỳ để thay thế các loại phân bón truyền thống.

+Sử dụng chế phẩm nano Canxi Super: nano canxi super giúp cân bằng pH đất, tạo môi trường thuận lợi cho bộ rễ cây sâm phát triển tốt, chống lốp cây, hạn chế sâu bệnh hại (đặc biệt khi sử dụng kết hợp với nano Silic SiO2). Có thể dùng 500ml nano Canxi super kết hợp 500ml nano Silic SiO2 pha 350-450 lít nước tưới ẩm gốc, định kỳ 20-30 ngày/lần. Nếu sử dụng riêng nano Canxi Super,  nano Silic thì mỗi chai 500ml pha 230-250 lít nước tưới gốc định kỳ, khi sử dụng riêng nên tưới xen kẽ nano canxi super và nano Silic, cách nhau 10-15 ngày.

Ngoài ra có thể sử dụng chế phẩm nano AKH super plus, nano Canxi super phun thân lá bổ sung dinh dưỡng: dùng 25-35ml pha bình 18-20 lít nước, định kỳ 10-15 ngày/lần, phun xen kẽ nano canxi super và nano AKH Super plus (nano AKH dùng 25ml/bình; nano canxi super dùng 30-35ml/bình).

Với chế phẩm nano Canxi Super và nano Silic nên phun thân lá cho cây sâm Ngọc Linh thời điểm trước khi ra hoa, thời kỳ đậu quả và nuôi dưỡng quả (tăng tỷ lệ đậu quả, chống rụng quả).

2.2  Quy trình trị bệnh cho cây sâm Ngọc Linh ứng dụng công nghệ nano

Theo thống kê tại Quảng Nam, Kon Tum, Lai Châu, Điện Biên sâm Ngọc Linh bị khá nhiều bệnh do nấm, vi khuẩn gây ra: Bệnh thối rễ - lở cổ rễ, bệnh nấm thối thân, bệnh đốm vòng, bệnh thán thư, bệnh gỉ sắt, bệnh héo xanh vi khuẩn, bệnh cháy lá – bạc lá (hoại tử lá);…

Khi cây sâm Ngọc Linh bị nhiễm bệnh (xuất hiện triệu chứng bệnh) cần khoanh vùng và phân loại những cây bị bệnh sau đó có chế độ chăm sóc riêng. Đồng thời áp dụng các giải pháp phun và tưới phòng trị bệnh chống lây nhiễm chéo, bảo vệ những cây khoẻ, cây chưa bị nhiễm bệnh.

Khi cây sâm bị bệnh cần triển khai vừa phun thân lá, vừa tưới gốc. Chế độ Phun Tưới chế phẩm Nano theo công thức trị bệnh (liều lượng cao), với những cây không bị nhiễm bệnh cần song song phun/tưới theo công thức phòng bệnh như trên đã hướng dẫn (Phần 2.1).

Phun liều trị bệnh cho cây sâm Ngọc Linh như sau:

+ Đối với cây sâm có triệu chứng bệnh trên thân (bệnh nấm thân, thối thân, đen thân): Dùng 70-80ml chế phẩm nano Bạc Đồng Super kết hợp 70-80ml nano Đồng Oxyclorua cộng thêm 90ml nano Bạc Đồng hợp kim pha với 20 lít nước phun ướt đẫm, phun kỹ toàn bộ thân, lá, gốc (tập trung nhiều vào thân gốc). Sau khi phun xong, để tránh bộ lá bị xoăn/cháy do thừa nano đồng oxyclorua, nano bạc đồng hợp kim ta dùng NƯỚC phun rửa lá ngay sau đó (phun đều cả 2 mặt lá với mục đích giảm nồng độ chế phẩm nano trước đó, chú ý không phun vào thân, chỉ phun 2 mặt lá).

+ Đối với cây sâm bị bệnh nấm thán thư, gỉ sắt, đốm vòng:

Công thức phun trị bệnh 1(CT1): Dùng 60ml chế phẩm nano Bạc Đồng Super kết hợp 70-80ml nano Đồng Oxyclorua kết hợp 80-90ml nano Bạc Đồng hợp kim pha với 20 lít nước phun ướt đẫm, phun kỹ toàn bộ thân, lá.

Công thức phun trị bệnh 2(CT2): Dùng 80-100ml nano Đồng Oxyclorua kết hợp 80-100ml nano Bạc Đồng hợp kim pha với 20 lít nước phun ướt đẫm, phun kỹ toàn bộ thân, lá.

Lưu ý: Giai đoạn cây bị bệnh nên phun liên tục 3-5 liên tiếp, cách nhau 5-7 ngày/lần (hoặc phun cho đến khi kiểm soát được bệnh thì chuyển sang công thức phun/tưới phòng bệnh như phần 2 đã hướng dẫn). Có thể phun luân phiên, xen kẽ công thức phun 1 và công thức phun 2, liều lượng chế phẩm nano có thể điều chỉnh tăng giảm tuỳ theo diễn biến của bệnh, tuỳ điều kiện thời tiết.

Khi cây bị bệnh cần kết hợp với tưới gốc: Dùng 500-600ml chế phẩm nano Bạc Đồng Super kết hợp 500-600ml nano Đồng Oxyclorua cộng thêm 500-700ml nano Bạc Đồng hợp kim pha với 200 lít nước tưới ẩm gốc, tưới 7 ngày/lần. Lưu ý kết thúc quá trình tưới bộ chế phẩm nano trị bệnh, ta nên tưới chế phẩm Biotech (1 lít/40-50 lít nước, cách nano chế phẩm bạc đồng super/hợp kim, nano đồng oxyclorua 5-7 ngày). Với những cây sâm Ngọc Linh bị nhiễm bệnh nặng nên chú ý sử dụng tăng dần liều lượng qua các lần tưới nếu các lần tưới trước đó chưa kiểm soát triệt để nấm bệnh.

Sau khi đã kiểm soát được nấm khuẩn gây bệnh, nên tưới nano canxi super, nano AKH Super, nano Silic như hướng dẫn trên (phục hồi cây, chống tái nhiễm bệnh, tăng cường sức đề kháng cho cây).

Những lưu ý khi sử dụng bộ chế phẩm nano:

+ Lắc đều các sản phẩm trước khi dùng, khi pha chung nhiều loại sản phẩm cùng lúc cần pha loãng từng loại trước khi hỗn hợp chung, sản phẩm sau khi pha nên sử dụng ngay, không để lâu.

+ Nên chủ động phòng bệnh định kỳ (theo công thức đã hướng dẫn).

+ Cần tuân thủ đúng quy trình sử dụng theo từng giai đoạn sinh trưởng phát triển của cây. Liều lượng sử dụng cần thay đổi linh động, có thể phải điều chỉnh tăng hoặc giảm theo kết quả sử dụng ở các lần trước đó, phụ thuộc vào tuổi cây và mức độ nhiễm bệnh.

+ Thường xuyên kiểm tra, rà soát, phát hiện sớm cây bị bệnh qua đó phân loại và có chế độ chăm sóc riêng (trị bệnh), chủ động kiểm soát nguồn bệnh, không cho lây nhiễm sang cây khoẻ.

+ Khi sử dụng bộ chế phẩm nano Phun phòng prị bệnh cho cây sâm Ngọc Linh nên phun kỹ, phun ướt đẫm thân lá và gốc, cổ rễ (phun ẩm đất, đảm bảo dung dịch nano tiếp xúc đều với cổ rễ và củ sâm). Tuy nhiên với các công thức tưới gốc, liều lượng sử dụng có thể cao hơn so với phun thân lá, do đó quá trình tưới gốc không nên để dung dịch hỗn hợp nano bám dính trên lá (có thể gây xoăn lá khi sử dụng nano Đồng Oxyclorua, nano Bạc Đồng hợp kim ở liều cao, đặc biệt khi gặp điều kiện thời tiết nắng nóng, nhiệt độ cao). Trường hợp “trị bệnh hoặc cây sâm có nguy nhiễm bệnh cao” để tiêu diệt nguồn bệnh bắt buộc phải sử dụng liều cao phun ướt đẫm toàn bộ thân, lá, quả, gốc rễ. Tuy nhiên sau khi phun xong nên dùng “Nước” phun rửa lá ngay sau đó (hạn chế hiện tượng dư thừa liều lượng trên lá, có thể gây xoăn lá, mức độ xoăn phụ thuộc vào sức cây, tuổi lá). Với những bệnh gây hại trực tiếp bộ lá nên phun theo công thức trị bệnh (hướng dẫn phần 2.2).

Có thể tổng kết liều lượng sử dụng phòng trị bệnh tổng hợp cho cây sâm Ngọc Linh như sau:

Phun thân lá giai đoạn cây có lá non: Dùng 40ml nano Đồng Oxyclorua kết hợp 40ml nano Bạc Đồng Super cộng thêm 20-30ml nano Bạc Đồng plus pha 20 lít nước, phun định kỳ 7-10 ngày/lần (công thức này có thể áp dụng phun cho cây sâm Ngọc Linh giai đoạn ra hoa, đậu quả, có mưa ẩm).

Phun thân lá giai đoạn cây lá già, lá phát triển hoàn thiện (đã qua giai đoạn lá non): Dùng 50-60ml nano Đồng Oxyclorua kết hợp 50-60ml nano Bạc Đồng Super cộng thêm 20-40ml nano Bạc Đồng hợp kim pha 20 lít nước, phun định kỳ 7-10 ngày/lần.

Phun tưới trị bệnh cho cây (giai đoạn cây bị bệnh, phun tưới đẫm thân lá, gốc, củ): Dùng 60-80ml nano Đồng Oxyclorua kết hợp 60-80ml nano Bạc Đồng Super cộng thêm 90-100ml nano Bạc Đồng hợp kim pha 20 lít nước, phun tưới đẫm liên tục 5-7 ngày/lần cho đến khi kiểm soát được nấm bệnh. Lưu ý sau khi phun xong nên dùng nước phun rửa lá ngay sau đó (không phun rửa thân gốc, chỉ phun rửa nhẹ 2 mặt lá, mục đích làm giảm liều lượng trên lá).

Phần 3: Quy trình sử dụng bộ chế phẩm nano dùng cho cây sâm Ngọc Linh giai đoạn ra hoa, đậu quả, chống rụng quả

3.1 Giai đoạn trước khi phân hoá mầm hoa 20-30 ngày

Tưới gốc:  Dùng 500ml nano Canxi Super kết hợp 500ml nano Silic SiO2 pha với 350-400 lít nước tưới ẩm gốc, tưới 1-2 lần, cách nhau 7-10 ngày/lần.

Phun thân lá: Dùng 25-30ml chế phẩm TVL pha 20 lít phun đều thân lá.

3.2 Giai đoạn bắt đầu phân hoá mầm hoa, nuôi dưỡng mầm hoa (hoa chưa nở)

Cần kết hợp vừa phun vừa tưới gốc. Liều lượng tưới gốc nano silic và nano canxi super như trên (1 chai nano silic kết hợp 1 chai nano canxi super pha 350-400 lít nước), 7-10 ngày tưới 1 lần, tuy nhiên giai đoạn hoa nở, đến đậu quả non cần kiểm soát độ ẩm gốc, không nên tưới sũng nước, thừa ẩm (độ ẩm đất cao có thể gây nấm bệnh hại hoa và gây rụng quả non).

Phun giai đoạn phát triển chùm hoa cho cây sâm ngọc linh(hoa chưa nở): Dùng 30-40ml nano canxi Super pha với 20 lít nước phun đều tán lá, 7-10 ngày/lần. Đặc biệt để giúp bộ hoa to khoẻ, phân hoá đều nên phun xen kẽ nano canxi Super với nano TVL (mới): Dùng 25-30ml chế phẩm nano TVL pha với 20 lít nước phun đều tán lá, đều 2 mặt lá (VD: Lần 1 phun nano canxi super thì lần 2 phun chế phẩm TVL, lần 3 lại quay lại phun nano canxi super, lần 4 phun chế phẩm TVL,….cách nhau 7 ngày/lần).

Phòng trị nấm khuẩn hại hoa trước khi hoa nở: Dùng 40-60ml nano Đồng oxyclorua kết hợp 40-60ml nano Bạc Đồng Super pha 18-20 lít nước phun đều tán lá, 2 mặt lá, phun vào cả chùm hoa, phun 7 ngày/lần cho đến khi hoa nở rộ thị ngừng phun.

Nếu giai đoạn này bị nấm bệnh hại thân có thể phun công thức sau: Dùng 90ml nano bạc đồng hợp kim kết hợp 60-70ml nano Đồng Oxyclorua cộng thêm 60-70ml nano Bạc Đồng Super phun kỹ thân gốc, 7 ngày/lần.

3.3 Chăm sóc cây sâm Ngọc Linh giai đoạn hoa nở rộ, đậu quả non

Giai đoạn này cần phòng trị bệnh nấm hại hoa, gây thối đen hoa đồng thời kết hợp các biện pháp chống rụng quả non. Cụ thể:

Nếu giai đoạn hoa nở rộ, cây không bị nấm bệnh hại trực tiếp cấu trúc chùm hoa thì chỉ cần duy trì tưới gốc nano canxi super và nano silic (2 chai với 400 lít nước), không nên phun, đợi đến khi hình thành quả non mới phun nano canxi super, nano TVL(liều lượng pha loãng, phun xen kẽ, dùng 20-30ml/bình 20 lít nước). Trường hợp hoa bị nấm mốc, nấm thán thư có thể sử dụng nano bạc đồng plus kết hợp nano Bạc Đồng Super phun trực tiếp vào lá và chùm hoa (60-80ml nano bạc đồng plus kết hợp 50-60ml nano bạc đồng super pha 15-20 lít nước).

Lưu ý: Giai đoạn này không nên để đất quá ẩm hoặc thiếu ẩm.

3.4 Chăm sóc cây sâm Ngọc Linh giai đoạn đậu quả ổn định, giai đoạn nuôi dưỡng quả, phát triển quả

Duy trì tưới gốc nano canxi super, nano Silic (hoặc nano TVL).

Kết hợp phun phòng trị nấm khuẩn hại quả non định kỳ. Đặc biệt nên phun xen kẽ nano Canxi super và nano TVL như sau:

+ 1 bình 20 lít nước dùng 30-40ml nano canxi super.

+ 1 bình 20 lít nước dùng 25-30ml nano TVL.

2 loại chế phẩm phun xen kẽ nhau, cách nhau 7-10 ngày.

Về cơ bản cách phòng trị bệnh cho sâm Ngọc Linh giai đoạn ổn định quả, nuôi dưỡng quả giống như phần 2 đã hướng dẫn ở trên.

Phần 4: Quy trình xử lý cây sâm Ngọc Linh bị thối củ

Tại sao sâm Ngọc Linh bị thối củ?

Do độ ẩm cao liên tục, thường xuyên, đất thiếu hữu cơ, thiếu hệ vi sinh có lợi, bộ rễ trong trạng thái bị nghẹt, thiếu oxy, nhiễm nấm khuẩn gây thối củ(phytophthora, Fusarium, pythium,…). Thường hiện tượng thối củ xảy ra vào mùa mưa, trên những cây sâm 2-4 năm tuổi.

Cách xử lý nhưng cây sâm Ngọc Linh bị thối củ:

Trước hết cần kiểm tra, phát hiện sớm những cây bị thối củ (lá vàng, nhỏ, cây còi cọc, sinh trưởng chậm,…). Cây sâm bị thối củ cần được cắt bỏ hoàn toàn phần bị thối, sau đó dùng 250-300ml chế phẩm nano Bạc Đồng Hợp Kim  pha với 5-10 lít nước ngâm trong thời gian 5-10 phút sau đó vớt ra tiếp tục bôi chế phẩm nano Đồng oxyclorua (nồng độ cao) trước khi đem trồng lại (bôi kín vào phần vết cắt, cũng có thể dùng nano bạc đồng hợp kim để bôi lên vết cắt trước khi trồng, khi bôi nên sử dụng dạng đậm đặc, chưa pha loãng với nước).

Chăm sóc cây sâm bị thối củ sau khi trồng lại: sau khi trồng lại tiếp tục tưới bộ chế phẩm nano bạc đồng super, nano đồng oxyclorua và nano bạc đồng hợp kim. Cụ thể như sau:

Tưới công thức 1(CT1): Sau khi trồng 1-2 ngày, dùng  150-200ml nano Bạc đồng hợp kim kết hợp 200-300ml nano Đồng oxyclorua pha với 30-50 lít nước tưới ẩm gốc. Công thức này chỉ sử dụng tưới 1-2 lần đầu sau khi trồng lại.

Tưới công thức 2(CT2): Dùng 50-60ml nano Bạc Đồng hợp kim pha 10-15 lít nước tưới ẩm gốc.

Tưới công thức 3(CT3): Dùng 30-50ml nano Bạc Đồng hợp kim kết hợp 40-50ml nano Đồng Oxyclorua pha 10-12 lít nước tưới ẩm gốc.

Lưu ý: CT2 và CT3 tưới luân phiên nhau, cách nhau 6-8 ngày. Xen kẽ công thức 2-3 là chế phẩm nano AKH Super plus, Biotech: dùng 50ml nano AKH Super plus kết hợp 0,5-1 lít chế phẩm Biotech VS pha 20-25 lít nước tưới ẩm gốc (2-2,5ml nano AKH pha 1 lít nước), định kỳ 7-10 ngày/lần. Khi cây phát triển ổn định tiếp tục tưới nano canxi super và nano Silic giúp cây phục hồi toàn diện, chống tái nhiễm (mỗi chai 500ml pha 200-300 lít nước).

Phun thân lá phòng trị bệnh: giống liều lượng sử dụng ở phần 2(phòng trị bệnh tổng hợp cho cây sâm Ngọc Linh).

TRUNG TÂM PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP CÔNG NGHỆ CAO NANOTECH

Tư vấn kỹ thuật, ứng dụng công nghệ nano trong nông nghiệp:

ThS Phạm Công Khải - Hotline: 0976 804 678 * 0835 99 85 99

Email: nanobacsuper@gmail.com