Bệnh đốm vàng hại  cây  hoa cúc  (Alternaria sp.)

1.1 Triệu chứng

Vết bệnh hình tròn hoặc hình bất định, màu xám nâu hoặc xám đen. Vết bệnh thường lan từ mép lá, chót lá vào trong phiến lá, xung quanh có quầng vàng rộng. Gặp thời tiết ẩm ướt, trên mô bệnh có lớp nấm mốc màu đen, lá bị thối, dễ rụng.

1.2 Nguyên nhân gây bệnh và điều kiện phát sinh, phát triển:

- Bệnh do nấm Alternaria sp. gây ra.

- Nấm phát triển thích hợp ở nhiệt độ khoảng 20-28⁰C và ẩm độ cao trên 85%.

1.3. Biện pháp phòng trừ:

- Mật độ trồng hợp lý

- Thường xuyên vệ sinh đồng ruộng

2. Bệnh héo vàng trên cây hoa cúc (Fusarium sp.)

2.1 Triệu chứng

- Vết bệnh xuất hiện ở phía gốc thân, tạo thành các vết màu nâu đen, biểu bì chỗ vết bệnh hơi phình lên sau đó nứt ra, khi ẩm ướt chỗ vết nứt có lớp sợi nấm màu trắng.

- Rễ cây bị bệnh thối đen dần. Cắt ngang thân chỗ gần vết bệnh thấy mạch dẫn có màu thâm đen.

- Lá bị vàng dần từ dưới trở lên, một số cành bị khô héo, cuối cùng toàn cây héo chết.

2.2  Nguyên nhân gây bệnh và điều kiện phát sinh, phát triển

- Bệnh do nấm Fusarium sp. gây ra.

- Bệnh phát sinh nhiều trong điều kiện khí hậu nóng và mưa.

- Nấm bệnh tồn tại trong đất và tàn dư cây bệnh ở dạng sợi nấm.

2.3 Biện pháp phòng trừ

- Phơi đất và bón vôi trước khi trồng

- Bón phân cân đối, tăng cường sử dụng phân hữu cơ

- Vệ sinh đồng ruộng, tiêu hủy triệt để tàn dư cây trồng

- Biện pháp hóa học: sử dụng thuốc sau để phòng trừ:

3. Bệnh héo xanh vi khuẩn (Erwinia chrysanthemi)

3.1 Triệu chứng

Bệnh do vi khuẩn gây hại gốc rễ, làm thối rễ, cây bị bệnh lá héo rũ tái xanh, héo từ lá gốc lên ngọn. Cắt ngang gốc thân cây bệnh thấy bó mạch thâm đen, bóp mạnh chỗ mặt cắt thấy có dịch nhầy trắng tiết ra.

3.2 Nguyên nhân gây bệnh và điều kiện phát sinh, phát triển

- Bệnh do Erwinia chrysanthemi vi khuẩn gây ra.

- Vi khuẩn thích hợp ở nhiệt độ 30-35⁰C, chết ở 52⁰C trong 10 phút, độ pH thích hợp nhất khoảng 6.6. Vi khuẩn có thể tồn tại trong tàn dư cây bệnh tới 7 tháng, trong đất trên 1 năm, là nguồn lan truyền lây bệnh cho vụ sau.

- Vi khuẩn trong đất xâm nhập vào rễ cây rồi phát triển trong các mạch dẫn, ngăn cản sự hấp thu vận chuyển nước làm cây bị héo.

3.3 Biện pháp phòng trừ

- Luân canh với cây trồng khác họ.

- Chọn vườn ươm và vườn trồng cao ráo, thoát nước tốt

- Vệ sinh đồng ruộng, tiêu hủy triệt để cây bệnh, cỏ dại.

4.Bệnh phấn trắng (Oidium chrysanthemi)

4.1 Triệu chứng

-Vết bệnh dạng bột phấn trắng xám, hình bất định. Mặt dưới lá chỗ vết bệnh chuyển sang màu vàng nhạt.

- Bệnh hại chủ yếu trên lá non, bệnh nặng có thể hại cả thân, cành, nụ hoa. Bệnh làm lá vàng, khô héo và rụng sớm, nụ thối, hoa nhỏ không nở hoặc nở lệch về một bên. Bệnh thường lan từ lá gốc lên phía trên.

4.2 Nguyên nhân gây bệnh và điều kiện phát sinh, phát triển

- Do nấm Oidium chrysanthemi gây ra.

- Nấm phát triển thích hợp ở nhiệt độ 20-25⁰C, nhiệt độ cao trên 33⁰C nấm chết sau 24 giờ, ở 45⁰C nấm chết sau 10 phút.

- Nấm bệnh tồn tại trên tàn dư cây bệnh ở dạng bào tử và sợi nấm.

4.3 Biện pháp phòng trừ

- Bón phân cân đối, hạn chế bón đạm khi bệnh phát triển.

- Thường xuyên vệ sinh đồng ruộng, ngắt bỏ lá già, lá bị bệnh.

Công dụng cơ bản của chế phẩm nano bạc đồng, nano đồng oxyclorua trong việc phòng và trị bệnh cho cây trồng:

+ Chế phẩm nano bạc đồng plus và nano đồng oxyclorua có khả năng tiêu diệt nấm, vi khuẩn, virus gây bệnh trên cây cây trồng theo cơ chế đặc thù mà các loại thuốc hoá học không có được. Đây là một công nghệ mới trong việc phòng trị dịch bệnh tổng hợp trên cây trồng nói chung, chúng có tác dụng nhanh và mạnh hơn bất kỳ một loại thuốc nào khác, không gây độc hại môi trường, không tồn dư các chất độc hại trên nông sản sau thu hoạch.

Các hạt nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua có kích thước rất nhỏ (chỉ từ 6-15nm) nên chúng rễ dàng thẩm thấu và bám lên kẽ lá, ít bị rửa trôi nên hiệu quả tiêu diệt nấm hiệu quả hơn rất nhiều so với các chế phẩm thuốc hóa học truyền thống. Ngoài ra khi tưới/phun lên đất hoặc tưới gốc chế phẩm nano bạc đồng, nano đồng oxyclorua dễ dàng thẩm thấu xuống tầng đất canh tác 20-30cm phía dưới nhờ đó có thể tiêu diệt nấm, khuẩn gây bệnh hại bộ rễ.

+ Các dòng chế phẩm nano bạc đồng và nano oxyclorua đồng không gây ra hiện tượng kháng thuốc nên có thể dùng liên tục qua nhiều mùa vụ, không cần thay đổi thuốc. Vì bản chất, cơ chế diệt nấm khuẩn của các hạt nano bạc đồng, nano đồng oxyclorua khác với các chế phẩm thuốc hóa học. Các nhóm nấm, vi khuẩn gây bệnh không có khả năng tạo ra tính kháng thuốc đối với các chế phẩm nano bạc đồng, nano đồng oxyclorua. Do đó có thể sử dụng nano bạc đồng, nano đồng oxyclorua liên tục qua nhiều lần, nhiều vụ mà không cần thay đổi thuốc đặc trị bệnh.

+ Chế phẩm nano bạc đồng, nano đồng oxyclorua là chế phẩm sạch, không độc hại, thân thiện với môi trường, sử dụng không cần cách ly, không cần bảo hộ lao động khi phun/tưới(không gây tồn dư chất độc hại).

+ Các hạt nano bạc ngoài khả năng diệt nấm khuẩn gây bệnh chúng còn làm tăng khả năng hấp thụ ánh sáng của lá, giúp cây tăng cường hiệu suất quang hợp làm tăng năng suất cây trồng.

+ Chế phẩm nano Bạc - Đồng dễ sử dụng, có thể pha chung với các thuốc BVTV khác (ngoại trừ thuốc trừ thuốc trừ sâu sinh học có chứa vi sinh vật hữu ích).

+ Chế phẩm nano bạc đồng, nano đồng oxyclorua được sản xuất theo công nghệ nano tiên tiến hiện đại cho nên khi sử dụng chỉ cần một lượng nhỏ có thể pha với một lượng thể tích nước rất lớn do vậy ngay cả khi sử dụng với liều lượng cao, phun quá liều lượng cũng không gây ngộ độc cho cây, không gây các phản ứng phụ đối với cây trồng (không gây cháy lá, cháy hoa hay quả non). Chẳng hạn khi cây bị bệnh do nấm bà con thường sử dụng thuốc hoá học Mancozeb có chứa tới 38% đồng oxyclorua. Lượng đồng oxyclorua lớn sẽ gây ngộ độc cho cây(có thể là cháy lá, rụng quả non), hơn nữa nó còn gây tồn dư các chất kim loại nặng trên nông sản sau thu hoạch. Tuy nhiên khi ở dạng nano, đồng oxyclorua chỉ cần nồng độ 10.000ppm tương đương 1% đồng oxyclorua (dạng nano) có hiệu quả diệt nấm hơn rất nhiều so với mancozeb 38% đồng oxyclorua. Như vậy ở dạng nano nồng độ đồng oxyclorua giảm tới 38 lần, hiệu suất diệt nấm tăng hơn gấp hàng chục lần do đồng oxyclorua ở dạng nano có tính oxy hoá mạnh hơn (dạng nano đồng oxyclorua sinh ra oxy và clo nguyên tử có tính oxy hoá mạnh). Do đó lượng tồn dư các chất độc hại gần như không có trên nông sản sau thu hoạch khi sử dụng nano đồng oxyclorua, hiện tượng cháy lá do phun quá liều lượng cũng không xảy ra.

Một ưu điểm vượt trội nữa của nano bạc đồng plus, nano đồng oxyclorua là thời gian để các hạt nano diệt nấm khuẩn rất ngắn (tức là chúng không cần thời gian quá dài). Sau khi phun chế phẩm nano qua lá, quả chỉ sau 6-10 tiếng hầu hết các hạt nano bạc đồng, nano đồng oxyclorua đã có khả năng “nắm bắt” các nhóm tế bào nấm, vi khuẩn gây bệnh cây và tiêu diệt chúng ngay lập tức trong thời gian ngắn. Điều này rất có ý nghĩa trong việc phòng trị bệnh trên đồng ruộng do giảm được rủi ro khi gặp mưa gió trên đồng ruộng, hiệu lực diệt nấm bệnh mạnh, trong thời gian ngắn giúp bà con tiết kiệm công phun và chi phí thuốc (ít khi phải phun lại) cho nên sau khi phun các chế phẩm nano bạc đồng, nano đồng oxyclorua trong khoảng 6-12 tiếng đầu nếu không gặp mưa thì hầu hết nấm khuẩn đã bị tiêu diệt.

Lưu ý: Nano hợp kim bạc đồng (nano bạc đồng plus) khác với nano bạc, nếu chỉ sử dụng nano bạc sẽ không đem lại hiệu quả tối ưu vì nano bạc khi phun qua lá thường bị oxy hóa nhanh bởi ánh sáng trực xạ và oxy(tạo thành Bạc oxit-Ag₂O) do vậy các dụng cụ bảo quản dung dịch nano bạc thường có màu tối và phải đậy kín nắp đảm bảo không cho oxy tiếp xúc với nano bạc.

Cách sử dụng chế phẩm nano bạc đồng, nano đồng oxyclorua chuyên dùng cho cây hoa cúc:

+ Thời kỳ sử lý đất trước khi trồng: Dùng 400ml nano bạc đồng plus kết hợp với 400ml chế phẩm nano đồng oxyclorua pha với 100 lít nước phun ẩm đều lên đất trước khi trồng.

+ Thời kỳ sau trồng 7-10 ngày: Dùng 30-50ml nano bạc đồng plus kết hợp với 30-50ml chế phẩm nano đồng oxyclorua pha với 10-15 lít nước phun đều 2 mặt lá, định kỳ 7-10 ngày phun một lần. Trường hợp đã phát hiện triệu chứng bệnh có thể tăng liều lượng chế phẩm nano khi sử dụng

+ Tưới gốc: Dùng 400-600ml nano bạc đồng plus kết hợp với 400-600ml chế phẩm nano đồng oxyclorua pha với 300-400 lít nước tưới gốc (tưới lên đất trồng).

Lưu ý: Có thể kết hợp sử dụng thêm nano canxi phun qua lá cho cây hoa cúc, định kỳ 15-20 ngày/lần, giúp cây tăng cường sức đề kháng, hạn chế sâu bệnh, chống mưa axít, cây cứng cáp, chống đổ ngã...

Tại sao nên kết hợp sử dụng chế phẩm nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua trong việc phòng và trị bệnh trên cây trồng nói chung ??

Lý do thứ nhất: Trước hết cần khẳng định nano bạc đồng hợp kim và nano đồng oxyclorua đều có khả năng diệt nấm, vi khuẩn và virus gây bệnh trên cây trồng. Tuy nhiên khả năng diệt nấm, khuẩn hay virus của mỗi loại lại có hiệu lực khác nhau. Nói cách khác nano đồng oxyclorua có khả năng đặc trị nấm sâu rộng (phổ diệt nấm rộng, chuyên tính), trong khi đó nano bạc đồng lại có khả năng đặc trị vi khuẩn mạnh mẽ hơn (tức là chức năng diệt vi khuẩn của nano bạc đồng là tốt hơn so với diệt nấm bệnh). Mà trên thực tế triệu chứng bệnh của cây có thể do cả nấm và vi khuẩn phát triển đồng thời hoặc xen kẽ nhau, chúng tương tác hỗ trợ nhau và gây bệnh trên cây trồng ở mức độ nguy hiểm và khó kiểm soát hơn. Có thể dẫn chứng ví dụ một số trường hợp như:

Trên cây có múi (cam, bưởi, chanh) nhiều trường hợp chúng ta phát hiện thấy trong cùng một thời điểm xuất hiện cả triệu chứng của bệnh ghẻ sẹo trên lá, quả do nấm Elsinoe fawcetti gây ra đồng thời bệnh loét cam do vi khuẩn Xanthomonas Citri gây ra cũng phát triển mạnh mẽ khiến cho việc trị bệnh của bà con gặp rất nhiều khó khăn. Trên cây rau hoa màu (cà chua, ớt, bắp cải, súp lơ, họ bầu bí,..) thời kỳ cây con thường bị nhiễm bệnh vàng lá thối rễ, lở cổ rễ (bệnh chết rạp cây con) do nấm Fusarium sp.; nấm Rhizoctonia solani; nấm Phytophothora sp..

Như vậy trong điều kiện tự nhiên ngoài đồng ruộng khả năng phát sinh, phát triển của nấm, vi khuẩn gây bệnh diễn biến rất phức tạp. Cùng một thời điểm cây trồng có thể bị tấn công bởi nhiều nhóm vi sinh vật đơn bào gây bệnh. Trong khi đó hiện nay bà con chỉ biết làm theo kinh nghiệm, khi cây trồng bị bệnh đa số bà con nông dân chưa biết phân biệt bệnh do nấm hay vi khuẩn do đó dẫn đến lựa chọn sai thuốc (thường lựa chọn thuốc trị nấm để phun cho cây trong khi cây bị bệnh do vi khuẩn), các thuốc trị vi khuẩn trên thị trường hiện nay cũng kém hiệu quả do thường bị quen thuốc hoặc số lượng không nhiều để bà con lựa chọn. Do vậy giải pháp toàn diện và hiệu quả nhất đó là kết hợp giữa 2 loại nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua phun/tưới gốc theo các thời kỳ sinh trưởng và phát triển của cây trồng (tiêu diệt đồng thời cả nấm và vi khuẩn gây bệnh).

Lý do thứ hai: Phổ diệt nấm, vi khuẩn, virus gây bệnh hại cây trồng của nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua là khác nhau (không trùng nhau) cho nên khi sử dụng kết hợp chúng sẽ tạo nên khả năng phòng trị nấm khuẩn gây bệnh với phổ rộng hơn rất nhiều. Điều này có nghĩa là khi sử dụng kết hợp nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua (tỷ lệ 2/1 hoặc 1/1) sẽ phòng và đặc trị được hầu hết các nhóm bệnh do nấm, vi khuẩn gây bệnh trên nhiều nhóm cây trồng khác nhau như: Cây lương thực, cây rau hoa màu, cây ăn quả, cây công nghiệp…

Lý do thứ ba: Nano bạc đồng mặc dù có khả năng diệt nấm khuẩn hiệu quả tuy nhiên nếu chỉ dùng độc lập nano bạc đồng phun qua lá hoặc tưới gốc để phòng trị bệnh cho cây trồng thì sẽ xảy ra trường hợp:

+ Phải dùng chế phẩm nano bạc đồng với lượng nhiều hơn, tức là phải tăng liều lượng sử dụng (do phải phun kỹ hơn và sử dụng ở liều lượng cao vì thế sẽ làm tăng chi phí BVTV).

+ Hiệu suất diệt nấm khuẩn không triệt để (hiệu suất diệt nấm khuẩn đạt khoảng 70-80%). Vì vậy số lần phun sẽ tăng lên, tốn kém chi phí.

+ Nếu chỉ sử dụng độc lập nano bạc đồng phun cho cây trồng sẽ làm cho thời gian diệt nấm khuẩn kéo dài do đó khi gặp các điều kiện thời tiết bất lợi như mưa nhiều, gió to… các hạt nano bạc đồng sẽ bị rửa trôi một phần, hiệu suất diệt nấm khuẩn sẽ bị ảnh hưởng (theo chiều hướng giảm)…

Tuy nhiên nếu sử dụng kết hợp nano đồng oxyclorua và nano bạc đồng sẽ mang lại hiệu quả diệt nấm, vi khuẩn toàn diện, thời gian cần để diệt nấm khuẩn được rút ngắn (sẽ ít gặp rủi ro khi gặp điều kiện thời tiết bất lợi), hiệu suất nắm bắt và diệt nấm, vi khuẩn của các hạt nano tốt hơn rất nhiều so với sử dụng đơn lẻ đồng thời tiết kiệm chi phí sử dụng nano bạc đồng tới 20-30%. Có được điều này là do Nano đồng oxyclorua trong môi trường tự nhiên có khả năng sinh ra Oxy nguyên tử và Clo nguyên tử siêu hoạt tính. Oxy nguyên tử và Clo nguyên tử có tính oxy hóa cực mạnh chúng sẽ làm tổn thương bề mặt ngoài bào tử nấm, tổn thương cấu trúc màng tế bào vi khuẩn và phá vỡ thành tế bào qua đó tạo điều kiện thuận lợi nhất để các hạt nano bạc - đồng xâm nhập và xuyên qua màng vào bên trong cấu trúc của tế bào vi khuẩn. Khi xâm nhập vào nội bào các hạt nano bạc - đồng ức chế quá trình nhân đôi của ADN( hoặc ARN của virus), vô hiệu hóa các enzym quan trọng và làm cho vi khuẩn(virus) không tạo ra được năng lượng duy trì sức sống. Vì thế mà vi khuẩn, nấm, virus sẽ bị tiêu diệt trong thời gian ngắn, không cho chúng có cơ hội phát triển thành dịch bệnh gây hại cây trồng trên diện rộng. Do vậy có thể nói sự kết hợp giữa nano bạc đồng plus và nano đồng oxyclorua sẽ tạo ra tính "cộng hưởng" vô cùng lớn, tạo nên sức mạnh diệt nấm khuẩn gây bệnh sâu - rộng và triệt để hơn.

Trong nhiều trường hợp, xét trên một số bệnh do virus gây ra thì sự kết hợp giữa nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua mang lại hiệu quả phòng và trị bệnh do virus gây ra rất hiệu quả do chúng có khả năng ức chế sự nhân lên của ARN virus.

Như vậy có thể nói khi sử dụng nano bạc đồng plus, nano đồng oxyclorua mang lại hiệu quả phòng và đặc trị nấm, vi khuẩn và virus gây bệnh trên cây trồng một cách toàn diện, phổ diệt nấm khuẩn rộng hơn, hiệu quả nhanh và tác dụng mạnh, giảm chi phí công chăm sóc và bảo vệ thực vật.

TRUNG TÂM PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP CÔNG NGHỆ CAO NANOTECH

Tư vấn kỹ thuật, ứng dụng công nghệ nano trong nông nghiệp:

ThS Phạm Công Khải - Hotline: 0976 804 678 * 01235 99 85 99

Email: chuyengianongnghiep24h@gmail.com